Pierwszy sezon za nami – fotorelacja z Patrolu

Tegoroczny sezon lęgowy w korycie rzeki w Dolinie Dolnej Wisły ze względu utrzymujący się wysoki stan wody oraz liczne wiosenne wezbrania rozpoczął się znacznie później niż na Żwirowni Skoki i Jeziorze Wieleckim. Mimo, że na Wiśle łachy zaczęły odsłaniać się w czerwcu, z początkiem lipca były już na nich obserwowane zarówno gniazda z jajami jak i świeżo wyklute pisklęta.

Co nas bardzo cieszy, z wielu odcinków od “Patrolowców” spłynęły doniesienia o obserwowanych lęgach ptaków objętych projektem “Ptasie wyspy II”.  Wielokrotnie udało się obserwować ptaki wysiadujące jaja. Były one obserwowane najczęściej w centralnych i najbardziej wyniesionych częściach piaszczystych łach. Skoro udało nam się “namierzyć” gniazda, z tym większą niecierpliwością czekaliśmy na moment wykluwania się piskląt. Z przesłanych przez wolontariuszy zdjęć powstała niewielka galeria pisklaków.

Wolontariusze podczas kontroli obserwowali i fotografowali zarówno pojedyncze osobniki ptaków “projektowych” jak i całe grupy odpoczywające i żerujące na wodzie, piaszczystych plażach oraz przy brzegach wiślanych łach.

 

W lipcu i sierpniu wyjątkowo wdzięcznie pozowały do zdjęć sieweczki, jedne z najmniejszych z rodziny ptaków siewkowych, których ochroną się zajmujemy.

 

 

Sieweczki rzeczne gniazdują na piaszczystych, wiślanych łachach, natomiast  w obszarze wodno-błotnym Mościska występują w okresie dyspersji polęgowej. W zbiorniku w okresie letnim, w wyniku spadku poziomu wody odsłaniają się błotniste wyspy i brzegi, które stanowią doskonałe żerowisko dla tego gatunku.

W okresie lęgowym te piękne ptaki doskonale się kamuflują, przez co podczas spaceru brzegiem rzeki często łatwiej je usłyszeć niż zobaczyć. Z powodu niewielkich rozmiarów trudno też je wypatrzeć z odległego brzegu rzeki nawet z pomocą lornetki czy aparatu. Na poniższym zdjęciu zaznaczono żółtymi kółeczkami poszczególne osobniki.

Co ciekawe,  sieweczki rzeczne gniazdowały w samym sercu Torunia na łasze naprzeciwko Starówki. Dzięki kontroli naszych wolontariuszy, którzy regularnie monitorowali sytuację, wiemy, że lęgi udały się pomimo bezpośredniego sąsiedztwa ludzi, hałasu i sporego ruchu na wodzie. Nie obyło się jednak bez interwencji i edukujących rozmów ze spacerowiczami.

W kilku lokalizacjach mewy, rybitwy i sieweczki niepokojone były przez drapieżne ssaki, zapewne norki, których tropy wyraźnie odznaczyły się na piaszczystym brzegu. Dwa poniższe zdjęcia powstały w tej samej lokalizacji, co świadczy o zidentyfikowanym zagrożeniu drapieżnictwa ssaków.

Podczas patroli zadaniem naszych wolontariuszy jest identyfikacja i dokumentowanie obserwowanych zagrożeń. Czasem udaje się zapobiec szkodzie, jednak najczęściej gdy pojawiamy się na miejscu znajdujemy jedynie dowody na działalność szkodnika, czy to człowieka czy zwierzęcia, i nie możemy mieć pewności kto był sprawcą, co właściwie zaszło i jaka była kolejność wydarzeń.

Często obserwujemy również drapieżnictwo ptaków. Dostaliśmy informacje, że w koloniach ptaków regularnie pojawiały się wrony siwe, błotniaki stawowe, bieliki a nawet pustułka. Ta ostatnia prawdopodobnie wyspecjalizowała się w porywaniu piskląt mew i rybitw gniazdujących na podporze filaru mostu Zawackiej w Toruniu. Choć jest to naturalna kolej rzeczy w przyrodzie, sercem jesteśmy jednak bardziej przy “naszych” projektowych ptakach i im kibicujemy.

Do najczęściej raportowanych zagrożeń należy płoszenie ptaków związane z obecnością człowieka na terenach lęgowych. Czasem niełatwo jest ocenić, czy w danej sytuacji obecność łodzi czy biwakujących ludzi rzeczywiście zagraża ptakom.

Utrudnianie ptakom życia przez ludzi ma różne oblicza.

Podczas spacerów i rejsów kontrolnych poza ptakami siewkowymi objętymi naszym projektem widujemy też nad Wisłą inne gatunki. Wybraliśmy kilka zdjęć, aby pokazać ptaki, które można spotkać na nadwiślańskich terenach:

W przeciwieństwie do Wisły, Żwirownia Skoki w lipcu sezon lęgowy ptaków siewkowych w zasadzie miała już za sobą. Ptaki wyprowadziły lęgi, a wolontariusze podczas kontroli terenowych fotografowali młode pokolenie, dorastające pod czujnym okiem rodziców.

W lipcu sezon lęgowy gatunków objętych projektem zakończył się już także na pozostającym pod naszą opieką obszarze wodno-błotnym Mościska. Ten niewielki obszar zaskakuje ptasim bogactwem i różnorodnością.

Patrolujący ten teren wolontariusze donosili o niskim stanie wody, jednak mimo to udało im się dokonać wartościowych obserwacji. W raportach pokontrolnych pojawiają się śmieszki, mewy, rybitwy, sieweczki, bataliony, czaple siwe i białe, wodnik, perkozek, kokosza, czajka, biegus zmienny, błotniak stawowy, żurawie, kulik wielki, gęgawy, łyski, łabędzie nieme, głowienki, czernice, krzyżówki, brzęczka, rokitniczka, błotniak stawowy, łęczaki, kszyki, płaskonosy, krakwy, brodziec piskliwy, zielonka, krzyżówki, kwokacz, kormorany.

Na Jeziorze Wieleckim sezon lęgowy również zakończył się w pierwszej połowie lata. W lipcu i sierpniu obserwowano wysychanie zbiornika. Wyraźnie też czuć rychłe nadejście jesieni. Nasz wolontariusz pisze: “Na Wieleckim obserwowałem Żurawie odlatujące z jeziora, naliczyłem 628 ptaków”.

Ptaki zbierające się w stada przed migracją obserwujemy już od połowy lipca we wszystkich naszych obszarach. Raporty zawierają dane o stadach składających się nawet z kilkuset sztuk. Takie widoki będzie można podziwiać nad Wisłą jeszcze przez jakiś czas, więc warto korzystać! I choć Patrol Natura 2000 oficjalnie zamyka sezon z końcem sierpnia, jego członków nadal można spotkać w terenie, dopóki są ptaki 🙂

Kto nie spróbował, ten nie wie, jak “wciągające” potrafią być takie wyprawy terenowe “na ptaki”. Przyjemnie jest wybrać się w dwie, trzy, a nawet cztery osoby. Dla przyjaciół i par to ciekawy sposób na spędzenie razem czasu, a nauczyciele i rodzice “zarażają” dzieci pasją obserwowania przyrody. Z raportów wynika, że w tym sezonie młodzi patrolowcy dzielnie dotrzymują kroku starszym… a czasami to właśnie ci młodsi nadają tempo 🙂

Już teraz zapraszamy do dołączenia do naszego zespołu od nowego sezonu lęgowego! Przed nami jeszcze co najmniej 3 lata współpracy – licznych terenowych wypadów, spotkań i szkoleń.  Nie wahaj się, dołącz do Patrolu Natura 2000!