Fotorelacja z działań Patrolu Natura 2000

Sezon 2021 rozpoczął się zgodnie z planem. W okresie od 15 marca do 31 maja wolontariusze Patrolu Natura 2000 monitorowali Dolinę Dolnej Wisły, Żwirownię Skoki, rezerwat przyrody Jezioro Wieleckie i obszar wodno-błotny Mościska. Do końca marca we wszystkich objętych projektem lokalizacjach utrzymywały się niskie temperatury i nocne przymrozki, co przyczyniło się do opóźnienia rozpoczenia sezonu lęgowego. Ocieplenie nastąpiło z początkiem kwietnia. Na Wiśle wysoki stan wody utrzymywał się aż do końca maja, przez co nie były dostępne dla ptaków ich naturalne siedliska lęgowe – łachy i odsypy brzegowe.

1. Wysoki stan wody okolice Chełmna, 806 km Wisły, 20.03.2021.. Fot. Marcin Lewandowski

2. Wysoki stan wody w okolicy Torunia 738 km Wisły, 24.04.2021. Fot. Joanna Treder

3. Wysoki stan wody okolice Grudziądza, 835 km Wisły, 23.05.2021. Fot. Roman Grzebiński

4. Wysoki stan wody w okolicach Gniewu, 877 km Wisły, 27.05.2021. Fot. Martyna Witek

Wolontariusze w Dolinie Dolnej Wisły monitorowali sytuację na przydzielonych odcinkach obserwując liczne projektowe i pozaprojketowe gatunki ptaków. W raportach powtarzają się informacje o wysokim stanie wody, braku łach, a jedniocześnie o licznie odpoczywających i żerujących w korycie rzeki ptakach balszkodziobych, mewach i rybitwach.

5. Ogorzałka na 764 km Wisły, 20.03.2021. Fot. Anna Wiśniewska

6 Krzyżówki na 866 km Wisły, 23.03.2021. Fot. Anna Polaszk

7. Świstuny na 728 km Wisły, 25.03.2021. Fot. Ewa Lewandowska

8. Śmieszki na 757 km Wisły, 28.03.2021. Fot. Marek Trymerski

9. Łabędzie na 889 km Wisły, 11.04.2021. Fot. Ewelina Dysko

10. Piskliwiec na 718 km Wisły, 24.04.2021. Fot. Katarzyna Wadych

11. Piskliwiec na 756 km Wisły, 04.05.2021. Fot Marek Trymerski

12.  Rybitwy rzeczne na 757 km Wisły, 04.05.2021. Fot. Marek Trymerski

13. Śmieszka i rybitwy czubate na 731 km Wisły, 06.05.2021. Fot. Ewa Lewandowska

14. Błotniak stawowy na 887 km Wisły, 09.05.2021. Fot. Ewelina Dysko

15. Śmieszka i rybitwa rzeczna na 835 km Wisły, 12.05.2021. Fot. Roman Grzebiński

16. Rybitwy białowąse i rybitwa białoczelna na 889 km Wisły, 12.05.2021. Fot. Piotr Kłonowski

17. Rybitwy: białoskrzydłe, czarne i białowąsa. 889 km Wisły. Fot. Piotr Kłonowski

18. Rybitwa rzeczna na 763 km Wisły, 24.05.2021. Fot. Anna Wiśniewska

19. Rybitwa białoczelna na 839 km Wisły, 21.05.2021. Fot. Roman Grzebiński.

W Dolinie Dolnej Wisły jest kilka miejsc, gdzie poziom wody w rzece nie ma wpływu na sukces lęgowy ptaków objętych projektem. Należą do nich ruiny mostu w Opaleniu (miejsce gniazdowania dużych mew), filar mostu im. Gen Zawackiej w Toruniu (kolonia śmieszki i rybitwy rzecznej) i Port Zimowy w Toruniu (miejsce gniazdowania mewy siwej). W tych lokalizacjach już od marca i kwietnia wolontariusze obserwowali zachowania godowe ptaków, a w maju pojawiły się pierwsze pisklęta.

20. Para mew na ruinach mostu w Opaleniu, 763 km Wisły, 23.03.2021. Fot. Klaudia Zawadzka

21. Mewa duża (Larus sp.) – ruiny mostu w Opaleniu, 863 km Wisły, 05.2021. Fot. Klaudia Zawadzka

22. Pisklęta dużych mew – ruiny mostu w Opaleniu – 763 km Wisły, 22.05.2021. Fot. Klaudia Zawadzka

23. Tworząca się kolonia na filarze mostu Zawackiej w Toruniu – 732 km Wisły, 28.04.2021. Fot. Roman Grzebiński.

24. Zachowania godowe rybitwy rzecznej zaobserwowane na filarze mostu Zawackiej w Toruniu – 732 km Wisły, 01.05.2021. Fot. Roman Grzebiński

25. Śmieszki i rybitwy rzeczne w kolonii na moście Zawackiej, 732 km Wisły, 10.05.2021. Fot. Ewa Lewandowska.

26. Rybitwy rzeczne w kolonii na moście Zawackiej, 732 km Wisły, 12.05.2021. Fot. Anna Perun – Wadych.

27. Mewy siwe w Porcie Zimowym w Toruniu, 736 km Wisły, 24.04.2021. Fot. Joanna Treder.

28. Cztery gniazda mewy siwej na dalbach cumowniczych w Porcie Zimowym w Toruniu, 736 km Wisły, 31.05.2021. Fot. Jakub Gołębiewski

W dolinie Wisły w kolonii na zalewie papierni Kwidzyn na wysokości 864 km Wisły zaobserwowano liczne pary lęgowe ptaków siewkowych, w tym śmieszki i rybitwy rzecznej.

29. Licznie odpoczywające mewy duże i śmieszki na zalewie papierni na 864 km Wisły, 22.05.2021. Fot. Klaudia Zawadzka

30. Kolonia na zalewie papierni na 864 km Wisły, 22.05.2021. Fot. Klaudia Zawadzka

Kolejnym po Dolinie Dolnej Wisły obszarem monitorowanym w ramach działań Patrolu Natura 2000 jest Żwirownia Skoki. Już pierwszego dnia sezonu dokonano kontroli terenowej w obszarze: „na stawach lód, na wyspach widać pojedyncze ptaki. W sumie naliczyłem około 300 śmieszek, widać zaloty i próby zajmowania miejsc w kolonii (agresja, przeganiania)” – raportuje Wojtek Ożga

31. Tworząca się kolonia na Żwirowni Skoki, 15.03.2021. Fot. Wojciech Ożga

Niestety, zanim jeszcze zaobserwowano pierwsze gniazda, pojawiły się doniesienia o grasującym w obszarze drapieżniku. Ślady jego działalności były znajdowane w wielu miejscach (zabite ptaki oraz wyjedzone jajka innych gatunków). 8 maja na wyspie zamieszkanej przez śmieszki zauważono kunę leśną (obserwacja nieudokumentowana zdjęciem).

32. Jajko najprawdopodobniej wyjedzone przez ptaka krukowatego. Żwirownia Skoki, 05.05.2021. Fot. Wojciech Ożga

Znaleziono również ptaka zaplątanego w żyłkę wędkarską. Na szczęście był żywy i udało się go uwolnić. Niestety, antropopresja nadal stanowi na Żwirowni Skoki poważne zagrożenie dla sukcesu lęgowego ptaków. Obserwowano również płoszenie ptaków związane z biwakowaniem oraz obecność psów bez smyczy.

33. Penetracja ludzka – Żwirownia Skoki, 08.05.2021. Fot. Wojciech Ożga

34. Ptak zaplątany w żyłkę wędkarską, Żwirownia Skoki, 08.05.2021. Fot. Wojciech Ożga.

Pomimo wymienionych zagrożeń, obszar został licznie zasiedlony przez ptaki projektowe. Zaobserwowano gniazda rybitwy rzecznej, śmieszki i mewy siwej.

35. Kolonia na Żwirowni Skoki, 24.04.2021. Fot. Kuba Kasprzycki

36. Para mew siwych na Żwirowni Skoki, 25.04.2021. Fot. Kuba Kasprzycki

37. Kolonia na Żwirowni Skoki, 29.05.2021. Fot. Kuba Kasprzycki

 

Kolejnym obszarem objętym kontrolami terenowymi od początku sezonu był rezerwat przyrody jezioro Wieleckie, gdzie ptaki objęte projektem – śmieszki i rybitwy rzeczne – z sukcesem zasiedliły sztuczną wyspę.

38. Tworząca się kolonia na sztucznej wyspie na Jeziorze Wieleckim, 10.04.2021. Fot. Dawid Kilon

39. Kolonia na sztucznej wyspie na Jeziorze Wieleckim, 23.05.2021. Fot. Jacek Łuczyk

40. Kolonia na sztucznej wyspie na Jeziorze Wieleckim, 23.05.2021. Fot. Jacek Łuczyk

W obszarze wodno-błotnym Mościska pierwsze śmieszki pojawiły się w połowie marca. Jak co roku ptaki zajęły szuwarowe wyspy, żeby wyprowadzić lęgi. Liczebność śmieszek przystępujących do lęgu w obszarze została oszacowana na 500-600 par. Pod koniec kwietnia w obszarze pojawiły się pojedyncze pary rybitwy rzecznej. Ptaki wykazywały zachowania godowe. W połowie maja na zbiorniku obserwowano pojedynczą mewę czarnogłową, z zachowania której wynikało że wciąż szukała partnera do wyprowadzenia w tym roku lęgów. W późniejszym czasie ptaka nie obserwowano.

Dużym zagrożeniem dla kolonii mew i rybitw w Mościskach jest presja drapieżnicza. Z raportów wynika, że wyspy na których gniazdują ptaki odwiedza lis. Ponadto w obszarze obserwowane były liczne ptaki poza projektowe, m.in. gęgawy z pisklętami, głowienki perkoz dwuczuby, łyski, krzyżówki, czaple siwe, stado łęczaków.

41. Kolonia śmieszki w obszarze wodno-błotnym Mościska, 06.05.2021. Fot. Ewa Węcławek

42. Mewa czarnogłowa w obszarze wodno-błotnym Mościska, 12.05.2021. Fot. Ewa Węcławek